PIERWSZA POMOC

Cukrzyca

Jest to zaburzenie metabolizmu glukozy spowodowane całkowitym bądź częściowym spadkiem produkcji insuliny. Insulina jest hormonem produkowanym w trzustce. Odpowiada za transport glukozy z krwi do komórki, gdzie z glukozy produkowana jest energia. W cukrzycy, gdy nie ma dostatecznej ilości insuliny, dochodzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi. Nie może być ona wykorzystana do produkcji energii gdyż organizm nie jest w stanie sprawić, by wniknęła do wnętrza komórek!

Hiperglikemia – Śpiączka cukrzycowa

Cukrzyca dotychczas nierozpoznana lub niedostatecznie leczona może doprowadzić do utraty przytomności. Śpiączka cukrzycowa jest ciężkim, ostrym powikłaniem cukrzycy.

Przyczyny hiperglikemii:

  • zwiększone spożycie węglowodanów (cukrów)

  • sytuacje stresowe

  • obciążenia psychiczne

  • niedostateczna dawka insuliny (zaniechanie iniekcji, zbyt mała dawka, niewłaściwa insulina, np. krótko działająca zamiast długo działającej)

Skutki:

  • wzmożone pragnienie (organizm próbuje w ten sposób „rozcieńczyć” zbyt dużą ilość cukru we krwi)

  • wzmożone oddawanie moczu (organizm pozbywa się z moczem nadmiaru cukru)

  • wzmożonym łaknieniem (w przeciwieństwie do krwi, poziom cukru w komórkach jest bardzo niski, a to właśnie ten poziom odpowiada pośrednio za odczuwanie głodu)

Energia produkowana jest więc z tłuszczów, których metabolity (są nimi ciała ketonowe) powodują śpiączkę i charakterystyczny zapach acetonu z ust!

Rozpoznanie:

A. Jeśli pacjent jest przytomny to:

  • uczucie pragnienia

  • bóle brzucha

B. Jeśli jest nieprzytomny, to:

  • zapach acetonu z ust

  • sucha skóra, śluzówki, język (nie ma mechanizmów obronnych- nieprzytomny nie pije a produkuje dużą ilość moczu)

  • przyspieszone tętno

Postępowanie:

Udzielający pomocy z reguły nie ma możliwości oznaczenia poziomu cukru na miejscu zdarzenia. Przy trudnościach w rozpoznaniu, czy ma się do czynienia z hiper- czy z hipo-glikemią, należy:

1. Jeśli poszkodowany ma zachowaną świadomość- podajemy cukier. Może być rozpuszczony

w herbacie, nigdy zaś w postaci suchego proszku!

2. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:

  • ułożenie w pozycji bezpiecznej

  • wezwanie karetki

  • prowadzenie kontroli ważnych funkcji życiowych (oddech, tętno)

  • dbanie o utrzymanie ciepła chorego (np. okrycie kocem)

Hipoglikemia ( niedocukrzenie)

Do tego stanu dochodzi u cukrzyków, u których poziom cukru we krwi jest obniżony, najczęściej w wyniku zbyt wysokiego poziomu insuliny.
W sytuacji zbyt niskiego poziomu cukru we krwi dochodzi do utraty przytomności jak w przypadku omdlenia, z tą różnicą, że tutaj przyczyną jest „niedożywienie” mózgu a nie niedotlenienie.

Objawy:

  • uczucie głodu

  • mroczki przed oczami

  • drżenie mięśni

Później dołączają się objawy wstrząsu:

  • zimny pot

  • przyspieszone tętno

  • stan pobudzenia

  • niepokój

W końcu – utrata przytomności.

Postępowanie:

Jak przy śpiączce hiperglikemicznej:

1. Jeśli poszkodowany ma zachowaną świadomość- podajemy cukier. Może być rozpuszczony w herbacie, nigdy zaś w postaci suchego proszku!

2. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:

  • ułożenie w pozycji bezpiecznej

  • wezwanie karetki

  • prowadzenie kontroli ważnych funkcji życiowych (oddech, tętno)

  • dbanie o utrzymanie ciepła chorego (np. okrycie kocem)

opracowała: Pielęgniarka Skrobot Bogusława

 

Pierwsza pomoc w przypadku

ataku epilepsji (padaczki)

Epilepsja jest chorobą neurologiczną, na którą cierpi w Polsce ok. 1 % społeczeństwa. Jednym z jej objawów są napady padaczkowe, charakteryzujące się gwałtownymi, niekontrolowanymi drgawkami. Są one wywołane gwałtownymi wyładowaniami bioelektrycznymi w mózgu i powodują jego chwilową dysfunkcję. 1% społeczeństwa w naszym kraju to ok. 400 000 ludzi. Nie każda z tych osób doświadcza ataków epilepsji, jednak prawdopodobieństwo, że w naszej obecności zdarzy się atak padaczki, jest duże. Stąd bardzo istotna jest znajomość zasad pierwszej pomocy, tym bardziej, że w świadomości społecznej funkcjonuje wiele nieprawdziwych informacji odnośnie tego, jak w prawidłowy sposób pomóc osobie w czasie ataku drgawek.

Prawidłowe czynności można obejrzeć w filmie instruktażowym poświęconym pierwszej pomocy w przypadku ataku epilepsji: https://www.szkolenia-bhp24.pl/epilepsja-online

Spróbujmy je podsumować:

  1. Należy usunąć wszelkie przedmioty, które mogą być niebezpieczne dla chorego (np. okulary czy przedmioty znajdujące się obok głowy),
  2. Priorytetem w czasie ataku jest ochrona głowy i kręgosłupa przed urazami,
  3. Po ataku należy ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej i kontrolować oddech (film na temat układania w pozycji bezpiecznej znajduje się tutaj: https://www.szkolenia-bhp24.pl/pozycja-bezpieczna-online)
  4. W czasie ataku i po jego ustąpieniu należy zapewnić choremu komfort, być przy nim i wspierać go. Atak kosztuje mnóstwo energii, ponadto po ustąpieniu drgawek pojawiają się przejściowe zaburzenia logicznego myślenia.
  5. Zadzwoń po pogotowie ratunkowe, jeśli nie znasz osoby, która doznała w Twojej obecności ataku drgawek. Należy wezwać karetkę także wtedy, gdy po ustąpieniu drgawek osoba jest nieprzytomna, atak trwał bardzo długo lub doprowadzić do poważnego urazu.

W razie ataku epilepsji NIE WOLNO:

  1. Powstrzymywać na siłę drgawek i krępować ruchóa. gdyż można w ten sposób doprowadzić do urazu.
  2. Wkładać przedmiotów pod głowę, gdyż zmniejsza to drożność dróg oddechowych.
  3. Otwierać na siłę zaciśniętych szczęk.
  4. Robić sztucznego oddychania oraz podawać płynów.

Jak widać, pomoc poszkodowanemu w sytuacji ataku epilepsji jest dosyć prosta. Pamiętajmy jednak, że tylko praktyka czyni mistrza. Wiele organizacji i fundacji organizuje darmowe szkolenia i kursy z pierwszej pomocy. Warto z nich skorzystać i nauczyć się ratować życie  – dla bezpieczeństwa Twoich najbliższych!

W serii bezpłatnych filmów dotyczących pierwszej pomocy ukazały się dotychczas:

Share This
Skip to content