22 stycznia 1863 roku wybuchło powstanie styczniowe, kolejny zryw narodowy skierowany przeciwko jednemu z zaborców – Cesarstwu Rosyjskiemu. Droga powstańcza była długa i okupiona krwią rodaków.
„Powstanie upadło,
Ludzi żywych nie było:
Nikogo! Nigdzie!”
Jedną z bitew stoczonych na okupowanej ziemi, która na wieki zapadła w pamięć Polaków, a przede wszystkim małogoszczan stała się bitwa rozegrana dnia 24 lutego 1863 roku, której to akcent historyczny możemy odnaleźć w „Wiernej Rzece” St. Żeromskiego. Po dziś ulice, wolnego już, miasteczka noszą nazwy pamiętnych dowódców powstania jak: Langiewicza czy Jaszowskiego, a także A. H. Pustowójtówny. Na Babinku w zbiorowej mogile spoczywa 175 bezimiennych powstańców, których bohaterstwo wciąż budzi podziw i szacunek małogoszczan pomimo upadku powstania jak i przegranej bitwy.
W tym roku – 2023 – przypadła 160 rocznica wybuchu powstania, a tym samym, bitwy pod Małogoszczem, której Szkoła Podstawowa „dumna nosi imię”. Pamięć i cześć oddano po raz kolejny podczas uroczystej akademii z udziałem uczniów, rodziców i zaproszonych gości.
Powstanie styczniowe trwało aż do jesieni 1864 roku. Wspomnijmy ten czas jeszcze raz wraz z młodymi artystami, uczniami Szkoły Podstawowej, którzy w ten oto sposób uczcili pamięć bohaterów bitwy pod hasłem: „Lecą liści z drzewa, co wyrosły wolne. Na mogile śpiewa jakieś ptaszę polne”